Gas fee là một trong những điều đầu tiên bạn cần cân nhắc khi muốn dấn thân vào con đường đầu tư tiền điện tử. Đây là một yếu tố quan trọng trong hoạt động của nền tảng blockchain. Hãy cùng Blog đầu tư tài chính tìm hiểu phí gas là gì, có những loại phí gas nào và cách sử dụng phí gas hiệu quả nhé.
Gas Fee là gì?
Gas Fee (hoặc phí gas) là số tiền được trả cho nền tảng blockchain cho các giao dịch hoặc tương tác với hợp đồng thông minh. Gas là một đơn vị đặc biệt dùng để đo mức độ hoạt động trên nền tảng. Nói cách khác, đây là tài nguyên máy tính được sử dụng để đáp ứng một nhiệm vụ nhất định.
Gas Fee gồm những loại nào
Các loại gas fee được phân chia theo các yếu tố như đặc điểm, tính chất, cách sử dụng và nền tảng vận hành. Dưới đây là các loại phí gas phổ biến nhất và cách phân biệt giữa chúng.
Gas Limit
Nói một cách đơn giản, đây là giới hạn gas, là lượng gas tối đa mà người dùng sẵn sàng trả cho hoạt động giao dịch hoặc để thực hiện các chức năng blockchain. Nói cách khác, Gas Limit là giá trị cao nhất mà nền tảng có thể trích xuất từ người dùng khi thực hiện giao dịch. Đây là cơ chế bảo vệ giúp ngăn chặn các lỗi hoặc tính toán sai trong hợp đồng thông minh gây lãng phí tiền của người dùng.
Ví dụ: Trên Ethereum, giới hạn gas cho một giao dịch thông thường là 21.000 đơn vị gas.
Thời gian và hình thức giao dịch là những yếu tố ảnh hưởng tới giá trị của Gas Limit. Đối với một số sàn giao dịch và ví điện tử, Gas Limit là một tính năng được đặt tự động. Tuy nhiên, trong một số trường hợp khác, người dùng có thể chủ động điều chỉnh thủ công giá trị này dựa trên nhu cầu của từng người dùng.
Nếu Giới hạn Gas của bạn được đặt quá thấp, có nguy cơ người xác thực/người khai thác sẽ không có đủ Gas để xác nhận giao dịch. Ban đầu, các giao dịch vẫn được xử lý thông qua xác thực. Tuy nhiên, khi không còn đủ gas để xác nhận giao dịch, nền tảng sẽ ngừng thực hiện thao tác bạn yêu cầu. Tình trạng này được gọi là “cạn kiệt gas”.
Khi không đủ Gas, giao dịch của bạn sẽ bị coi là không hợp lệ và bị từ chối, đồng thời số Gas đã chi tiêu trước đó sẽ không được hoàn trả vào tài khoản của bạn. Điều này có nghĩa là bạn phải trả phí gas cho mỗi giao dịch, cho dù giao dịch có thành công hay không.
Nếu bạn đặt Gas Limit quá cao thì Gas Fee bạn phải trả cho mỗi giao dịch cũng sẽ cao hơn.
Gas Price
Giá mà người dùng sẵn sàng trả cho mỗi đơn vị Gas được gọi là Gas Price, giá này cũng có thể được tùy chỉnh theo nhu cầu của người dùng.
Ngày nay, hầu hết các nền tảng blockchain đều sử dụng cơ chế đấu giá để quản lý và ưu tiên các giao dịch được xử lý trước. Cụ thể, người xác thực/người khai thác sẽ tìm kiếm và chọn giao dịch có Gas Price cao nhất. Các giao dịch sau đó được xử lý theo thứ tự giảm dần.
Cơ chế đấu giá giúp đảm bảo tính công bằng cho thị trường và thu hút nhiều đơn vị tham gia cung cấp sức mạnh tính toán. Qua đó thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh và cải thiện tính bảo mật của blockchain.
Cơ chế này cho phép người xác thực/người khai thác xác thực các giao dịch của bạn nhanh hơn khi bạn trả gas price cao hơn những người khác. Mặt khác, nếu Gas Price quá thấp thì sẽ mất nhiều thời gian để xác nhận hoặc thậm chí thất bại do không nhận được xác nhận.
Sự khác như giữa Gas Limit và Gas Price là gì
Để tìm hiểu thêm về Gas Fee là gì, bạn cần biết cách phân biệt giữa Gas Limit và Gas Price. Cách phân biệt 2 loại phí gas này rất đơn giản, bạn có thể hình dung qua ví dụ sau:
Nếu ví giao dịch bạn tạo trên blockchain là một chiếc ô tô thì phí xăng là số tiền bạn phải trả để đổ đầy chiếc ô tô đó. Lúc này, Gas Limit là số lít/đơn vị xăng bạn muốn đổ vào xe (có thể đổ đầy bình hoặc đổ đến mức mong muốn) và Gas Price là giá xăng trên mỗi lít/đơn vị . Ví dụ: trên Ethereum, Giá Gas sẽ được tính bằng Gwei.
Ví dụ, giá một lít xăng là 30.000 đồng/lít. Đối với Ethereum, phí cho mỗi Gas là 20 Gwei.
Đổ “xăng” cần: 10 lít, 30.000 đồng một lít = 300.000 đồng.
Tương tự, 20.000 đơn vị gas có giá 20 Gwei/gas = 400.000 Gwei
Phí Gas được tính như thế nào
Công thức tính Gas Fee như sau:
Gas Fee = Gas Limit x Gas Price
Tiếp tục với ví dụ trên, 20.000 đơn vị Gas (Gas Limit) có giá 20 Gwei/gas (Gas Price).
Tức là Gas Fee = 20.000 × 20 = 400.000 Gwei = 0,0004 ETH.
Do đó, tổng phí gas bạn cần trả sẽ là 400.000 Gwei hoặc 0,0004 ETH.
Lượng gas còn lại sau khi giao dịch sẽ được hoàn trả vào tài khoản người dùng theo nguyên tắc không vượt quá 1/2 lượng gas sử dụng trong quá trình giao dịch.
Tại sao lại cần Gas Fee
Đầu tiên, khi bạn trả Gas Fee để thực hiện giao dịch trên một nền tảng blockchain nhất định, bạn sẽ trả phí cho người xác thực/người khai thác chịu trách nhiệm xác thực giao dịch của bạn. Vai trò của người xác thực/người khai thác là duy trì hoạt động của Blockchain và đảm bảo tính bảo mật của nó, nếu không có họ thì mạng sẽ không tồn tại.
Phần thứ hai của Gas Fee nhằm đảm bảo tính bảo mật của nền tảng, yêu cầu người dùng tính phí cho mỗi giao dịch, điều này có thể giúp nhà phát triển ngăn chặn các tác nhân xấu gửi thư rác và gây tắc nghẽn mạng.
Thứ ba, các blockchain hiện tại đều có token riêng nên việc yêu cầu người dùng trả Gas Fee sẽ giúp kích thích đà tăng của giá token và duy trì sự ổn định, phát triển lâu dài của blockchain.
Thứ tư, cơ chế định giá gas giúp đảm bảo gas fee được sử dụng một cách hợp lý nhất. Nó ngăn tài nguyên bị lãng phí vào các hoạt động không mang lại giá trị cho nền tảng blockchain.
Các phí GAS có trên Blockchain hiện nay
Thông thường, gas fee trên blockchain sẽ được thanh toán bằng token riêng của nền tảng. Do đó, gas fee sẽ được thanh toán bằng các loại tiền tệ khác nhau tùy thuộc vào nền tảng bạn sử dụng. Ví dụ về một số nền tảng tiền điện tử phổ biến nhất hiện nay:
Nếu bạn muốn giao dịch trên Binance Smart Chain: Bạn cần thanh toán gas fee bằng BNB.
Nếu bạn muốn giao dịch trên Ethereum: bạn cần trả gas fee bằng ETH.
Nếu bạn muốn giao dịch trên Solana: Bạn cần trả gas fee bằng đồng SOL.
Các mẹo giúp bạn tiết kiệm phí GAS khi thực hiện giao dịch
Hạn chế lãng phí gas và tiết kiệm tối đa phí gas luôn là vấn đề được các nhà giao dịch quan tâm. Ngoài việc hiểu Gas Fee là gì, bạn cũng có thể áp dụng 4 mẹo sau:
Đơn giản hóa các bước giao dịch
Các giao dịch phức tạp hơn có nghĩa là tiêu tốn nhiều tài nguyên máy tính hơn. Người xác thực/người khai thác sẽ phải làm việc chăm chỉ hơn để hoàn tất xác minh giao dịch cho bạn. Đây là lý do tại sao các giao dịch có nhiều bước lại tốn nhiều phí gas hơn các giao dịch đơn giản. Giảm thiểu giao dịch là bước đầu tiên giúp bạn tiết kiệm phí gas.
Ước tính Gas Limit trước khi thực hiện giao dịch
Đặt Gas Price cao sẽ cho phép bạn ưu tiên xác thực các giao dịch. Ngoài ra, hãy đặt Gas Limit cao hơn ước tính để đảm bảo giao dịch không bị từ chối do hết gas. Tuy nhiên, nếu hai loại gas này quá cao, có thể khiến bạn phải trả giá cao hơn bình thường rất nhiều.
Để tránh lãng phí gas, bạn có thể sử dụng một số trang web hỗ trợ (như BSCscan cho Binance Smart Chain hoặc EtherScan cho Ethereum) để ước tính Gas Limit và Gas Price khi giao dịch. Trên cơ sở đó có thể đưa ra những điều chỉnh hợp lý. Mức Gas Limit chỉ cần cao hơn một chút so với mức ước tính để tránh tình trạng hết gas.
Nếu Gas Price quá cao thì nên hạn chế thực hiện giao dịch
Như đã đề cập ở trên, gas price thường thay đổi theo thời gian và nhu cầu giao dịch của mạng lưới. Gas Price tăng khi mạng lưới hoạt động nhiều và giảm dần khi mạng lưới hoạt động kém hiệu quả.
Theo quy định này, bạn nên hạn chế giao dịch khi Gas Price quá cao. Do đó, bạn không phải trả phí cắt cổ cho mỗi giao dịch. Hiện nay hầu hết các nền tảng đều hỗ trợ cung cấp thông tin tham khảo Gas Price để bạn tham khảo.
Phân biệt rõ Gas Limit/Gas Price và Token mà bạn muốn giao dịch
Vì Gas Price và Gas Limit cũng là những yếu tố mà bạn có thể tùy chỉnh theo nhu cầu của mình nên có nhiều trường hợp người dùng tiêu thụ quá nhiều Gas do nhầm lẫn Gas Price/Gas Limit với số lượng token họ muốn giao dịch. Bạn nên kiểm tra kỹ các chi tiết giao dịch của mình trước khi tiếp tục.
Kết luận
Trên đây là giải đáp cho câu hỏi Gas Fee là gì và một số thông tin cơ bản về cách sử dụng từng loại Gas. Phí gas đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động của nền tảng, mỗi khoản phí gas có nhiệm vụ khác nhau nhưng mục đích chính vẫn là đảm bảo tính công bằng và hiệu quả của nền tảng. Ngoài ra, người giao dịch cần biết cách sử dụng từng loại gas một cách hiệu quả để tránh lãng phí và mang lại lợi nhuận tối đa.
